Αμανές από τον… παράφωνο Ερντογάν: Πρόταξε διεκδικήσεις, θέλησε να κρύψει το Κυπριακό

Ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του στην Κομοτηνή. Φωτογραφία Τουρκική Προεδρία

Του Κώστα Βενιζέλου 

Δεν ήθελε ούτε στην ατζέντα να υπάρχει το Κυπριακό ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα την περασμένη Πέμπτη και Παρασκευή ,και επιχείρησε να μην πει τίποτε δημοσίως, πλην όμως τούτο δεν κατέστη δυνατό καθώς το θέμα ηγέρθη από ελληνικής πλευράς.
Είναι προφανές πως με το Κυπριακό δεν ασχολείται ενώ, όπως συναφώς πληροφορούμαστε, όταν πρόσφατα τέθηκε το θέμα σε συνάντηση που είχε στην Άγκυρα με τουρκοκυπριακή αντιπροσωπεία και ρωτήθηκε «για το τι μέλλει γενέσθαι», τους είπε να περιμένουν και πως «δεν υπάρχει τίποτε για την ώρα…». Ακόμη και σε ξένους συνομιλητές του, ο Ερντογάν εξήγησε πως δεν μπορεί να γίνει οτιδήποτε «πριν τις εκλογές», όμως αυτό που προκύπτει από διάφορες πλευρές είναι ότι δεν υπάρχει από μέρους του διάθεση να ασχοληθεί.

Είναι σαφές από την επίσκεψη στην Ελλάδα πως ο Ερντογάν ήθελε να προτάξει τα «δικά του θέματα», αν και προηγήθηκαν μακρές διαβουλεύσεις, οι οποίες ειρήσθω εν παρόδω καθυστέρησαν λόγω των τουρκικών εμμονών την ανακοίνωση της ημερομηνίας της μετάβασής του στην Αθήνα. Ο Τούρκος Πρόεδρος, που δεν… δεσμεύεται σε συμφωνηθέντα και πρωτόκολλα, πρόταξε από την προηγούμενη ημέρα της άφιξής του τις τουρκικές διεκδικήσεις σε βάρος της Ελλάδος (συνέντευξη στον Αλέξη Παπαχελά στο Σκάι). Είναι προφανές πως επιχειρεί να προωθήσει ένα πλαίσιο συνεργασίας, όχι μόνο με την Ελλάδα, αλλά με όλες τις χώρες, με βάση τη δική του ατζέντα. Στην περίπτωση της Ελλάδος το μοντέλο που θέλει να προωθήσει είναι διά μονομερών κινήσεων και ισχύος να προσπαθήσει να επιβάλει τετελεσμένα. Θέμα αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάνης δεν φαίνεται ότι μπορεί να πετύχει καθώς αυτό για να γίνει χρειάζεται τουλάχιστον η Ελλάδα. «Μπορούμε», όπως εξήγησε, «να συζητήσουμε όλα τα θέματα και να αλλάξουν διμερώς». Κάνει λόγο, λοιπόν, για επικαιροποίηση και όχι αναθεώρηση.

Η Αθήνα έχει ξεκαθαρίσει τη θέση της και με τρόπο που δεν μπορούν να υπάρξουν παρερμηνείες επί τούτου. Γι’ αυτό και εισέπραξε και δημοσίως απαντήσεις, γεγονός που τον είχε αιφνιδιάσει καθώς δεν περίμενε τις επίσημες τοποθετήσεις ενώπιον των ΜΜΕ (αυτό έδωσε την ευκαιρία σε ξένες κυβερνήσεις να τοποθετηθούν για Λωζάνη). Συνεπώς, αυτό που η Άγκυρα φαίνεται πως προτίθεται να κάνει είναι διά της αμφισβήτησης, της προσπάθειας δημιουργίας γκρίζων ζωνών, να πετύχει τους στόχους της. Το παιχνίδι στη Θράκη στήνεται εδώ και χρόνια και επεκτείνεται και στο Αιγαίο, σε μια προσπάθεια δημιουργίας «μουσουλμανικών κοινοτήτων». Αυτό παραπέμπει και στο μοντέλο ψευδοκράτους, το οποίο μεθοδεύθηκε για δεκαετίες.

Η τακτική της Τουρκίας για «εισοδισμό», εδραίωση και επιβολή βαθμηδόν τετελεσμένων επεκτείνεται, ως γνωστόν, και στα Βαλκάνια καθώς και σε όποιες περιοχές υπάρχουν μουσουλμάνοι ως μειονότητες. Άλλωστε από την πολιτική που ασκείται από τουρκικής πλευράς στο πεδίο αυτό, είναι προφανές πως επιχειρείται η δημιουργία ενός τόξου επικεντρώνοντας την προσοχή στα Βαλκάνια, αλλά και στη Μέση Ανατολή.Σημειώνεται συναφώς πως αυτό το μοντέλο δοκιμάσθηκε μετά την κατάρρευση της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ένωσης, στο τέλος της δεκαετίας του ΄80, με την προσπάθειά της να δημιουργήσει χώρες-δορυφόρους σε πρώην Δημοκρατίες της ΕΣΣΔ, πλην όμως το εγχείρημα εκείνο απέτυχε.

Την ίδια ώρα, η ανακοίνωση Τραμπ για αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ φαίνεται πως θα αξιοποιηθεί από την Τουρκία, ώστε να επανέλθει στην περιοχή και να επαναπροσεγγίσει αραβικούς πληθυσμούς. Αναζητεί ρόλο και επιχειρεί να τον διεκδικήσει με κάθε τρόπο και ευκαιρία. Σημειώνεται πως αυτή την περίοδο η Τουρκία προεδρεύει της Οργάνωσης Ισλαμικής Συνεργασίας. Η παρέμβασή της στο θέμα της Ιερουσαλήμ και η αντίθεσή της στην απόφαση του Αμερικανού Προέδρου θα προκαλέσουν νέες εντάσεις στις ήδη διαταραγμένες σχέσεις της με το Ισραήλ. Παράλληλα, οι σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ εξακολουθούν να είναι κακές και είναι σαφές πως τούτο μειώνει την αμερικανική επιρροή στην Άγκυρα. Πληροφορίες αναφέρουν πως οι Αμερικανοί είναι ανήσυχοι καθώς η έλλειψη συνεννόησης με το καθεστώς Ερντογάν δημιουργεί συνεχώς πονοκεφάλους. Στην Άγκυρα, πάντως, θα βρίσκεται αύριο Δευτέρα ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν.

ΒΓΗΚΕ ΛΙΓΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΚΑΙ ΕΠΕΣΤΡΕΨΕ
Είναι προφανές πως η Τουρκία, με πολλά ανοικτά μέτωπα, στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, με φθίνουσα την οικονομία, θα μπορούσε να αξιοποιήσει την ευκαιρία που δόθηκε στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με την επίσκεψη στην Αθήνα, τόσο για να ανοίξει μια χαραμάδα συνεννόησης με τη γείτονα χώρα Ελλάδα όσο και για να κάνει μέσω αυτής άνοιγμα προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Έστω και τυπικό άνοιγμα για να αρχίσει να ξετυλίγεται το νήμα των ευρωτουρκικών σχέσεων. Επέλεξε άλλη οδό, τη γνωστή μαξιμαλιστική. Από το πραξικόπημα σε βάρος του εντεύθεν, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν έχει πραγματοποιήσει επισκέψεις στο εξωτερικό ως προσκεκλημένος κράτους. Επισκέφθηκε πριν ενάμιση χρόνο την Πολωνία και την περασμένη Πέμπτη την Ελλάδα.

Σχέσεις αλλά μόνο σε άλλη βάση 

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ προσέγγιση για το περιεχόμενο των συζητήσεων στο Μέγαρο Μαξίμου, μεταξύ του Πρωθυπουργού Τσίπρα και του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κωδικοποιείται ως εξής:
Πρώτον, η Ελλάδα πρότεινε στην Τουρκία να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, σε μια άλλη βάση από αυτήν που ίσχυε μέχρι τώρα με τις συνεχείς τουρκικές προκλήσεις, παραβιάσεις και αμφισβητήσεις. Όπως τόνισε ο Πρωθυπουργός στον Ερντογάν, αν η Τουρκία δεν το αποδεχτεί, θα αποβεί τόσο εις βάρος της περιοχής όσο και των ευρωτουρκικών σχέσεων.

Δεύτερον, η ελλαδική πλευρά απέρριψε την τουρκική ρητορική για τη Λωζάνη και ζήτησε απόλυτο σεβασμό στη Συνθήκη. Ζήτησε όπως υπάρξει σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου στο Αιγαίο και τερματισμός της τουρκικής παραβατικής δράσης και του casus belli.

Τρίτον, έθεσε το Κυπριακό και επανέλαβε τη γνωστή θέση της Αθήνας, όπως εκφράσθηκε από τον Πρωθυπουργό και δημόσια.

Τέταρτον, απαντώντας σε σχόλια για τη θρησκευτική ελευθερία στην Ελλάδα, υπογραμμίστηκαν όλες οι ανακατασκευές τζαμιών που πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα και τονίσθηκε ότι ουδέποτε «σκεφτήκαμε να κάνουμε μια θρησκευτική λειτουργία όπως εσείς –κακώς– κάνατε επανειλημμένα στην Αγία Σοφία».

Πέμπτο, σε σχέση με τους Τούρκους πραξικοπηματίες, ξεκαθαρίζοντας πως δεν είναι ευπρόσδεκτοι στη χώρα, παρέπεμψε την ίδια ώρα στις διαδικασίες που υπάρχουν (Δικαστήρια), τονίζοντας ότι η Ελλάδα είναι κράτος δικαίου, η Δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη και οι αποφάσεις της σεβαστές.

Πηγή